Ik was 17 jaar toen ik besloot Communicatie te studeren in Eindhoven. Het was nogal een worsteling geweest om een goede studiekeuze te maken: hoe kun je nou rond je 17e weten wat je wil gaan doen met je leven? Ik had in elk geval nog geen flauw benul, maar wist wél dat ik blij werd van schrijven. Journalistiek stond hoog op mijn lijstje, maar er werd bij mij al gauw ingepeperd dat het lastig zou zijn om daar een goede baan in te vinden. Het werd daarom Communicatie, een mega brede opleiding waarmee ik nog alle kanten op zou kunnen. Dat dat een blessing in disguise zou zijn, daar zou ik pas een paar jaar later achterkomen.

Het eerste jaar maakte ik vooral kennis met het leven van een student: het openbaar vervoer, tentamens, projecten en samenwerken in groepen. Ik had het oprecht wel naar mijn zin, en was dan ook blij om mijn propedeuse na dat eerste jaar in ontvangst te nemen. Zo rond het tweede studiejaar begon die vibe een beetje te veranderen. De eindeloze dossiers, presentaties, reflectieverslagen en projectgroepen kwamen mijn neus uit, en ik was dan ook blij om in het derde jaar een minor Engels te volgen. Even totaal iets anders. Ik kwam erachter dat de opleiding niet helemaal mijn ding was, maar echt stoppen? Dat durfde ik niet.

Ik heb de opleiding uiteindelijk afgerond, en daar heb ik nooit spijt van gehad. Het heeft me op plekken gebracht waar ik enorm veel geleerd heb. Toch heb ik wel één ding gemist in mijn twijfels en overdenkingen: een geruststelling. Twijfelen over je studiekeuze is namelijk super normaal. Je doorloopt je middelbare schooltijd als een vanzelfsprekenheid. Het is allemaal nog niet zo serieus, je leeft van les tot proefwerk en dan *plots* heb je je diploma. En moet je een keuze maken die soms levensbepalend voelt: je studiekeuze. Ineens komt er een bepaalde maatschappelijke druk om de hoek kijken die een immense invloed heeft op je keuzes. Je vervolgopleiding ‘moet’ namelijk in eerste instantie naadloos aansluiten bij het middelbare onderwijs dat je hebt gevolgd. Een vmbo’er gaat naar het mbo, en van een havist wordt verwacht dat deze op zijn minst een hbo gaat volgen. And so on.

Dat is knap lastig. Want wat als je havo hebt gevolgd, maar er stiekem van droomt een koksopleiding te volgen? “Je gaat toch geen mbo-opleiding volgen met een havo-diploma?” wordt er dan vanuit je omgeving gezegd. Of “Je gaat toch geen hbo doen als je net het gymnasium hebt gehaald?”. Daar sta je dan met je goede gedrag: ik ken weinig 17-jarigen die daar niet gevoelig voor zijn. Wat het nog moeilijker maakt: je bent nog zo jong. Als ik nu als twentysomething nog steeds geen idee heb wat ik wil met mijn leven, hoe onwetend was ik dan wel niet als 17-jarig geitje? Een studiekeuze voelt zo serieus en allesbepalend: die keuze moét goed zijn en perfect passen bij je karakter, je kwaliteiten, je middelbaar onderwijs en als het effe kan ook bij je hobby’s. Succes.

Naarmate je ouder wordt en keuzes maakt, ga je ook steeds beter leren wie je bent, waar je voor staat en waar je gelukkig van wordt. En bij het maken van keuzes geldt: je weet pas of je een goede keuze hebt gemaakt, als je ‘m al gemaakt hebt. Als je dan uiteindelijk een keuze maakt die achteraf toch niet goed uit blijkt te pakken, is er eigenlijk niks geks aan de hand. Eigenlijk is het iets moois: je weet in elk geval wat je níet wil, en kunt met die informatie weer andere keuzes maken in de toekomst. Een studiekeuze is daarmee nooit goed of slecht: het is er gewoon, en je leert er hoe dan ook van. Daarbij geldt ook: een studiekeuze hoeft helemaal niet zo definitief en allesbepalend te zijn. Daar ben ik zelf het levende voorbeeld van: ik heb Communicatie gestudeerd, 2,5 jaar een kantoorbaan gehad en ben nu ruim 4 jaar eigenaar van een horecazaak. En voor dat laatste heb ik geen enkele cursus, opleiding of workshop gevolgd, en volgens mij doe ik het vrij aardig.

Als je op dit moment in een fase zit waarin je heel erg twijfelt of ‘dit’ het is: I feel you. Je wilt niemand teleurstellen maar voelt wel dat je niet op je plek zit. Niemand kan voor jou beslissen wat je moet doen, maar weet wel: jij moet met je eigen keuzes leven. Als je momenteel elke ochtend opstaat met een knoop in je maag, wie houd je dan voor de gek door een studie te volgen waar je ongelukkig van wordt? Geloof me: je kunt echt nog alle kanten op met je leven. Neem dat tussenjaar als je voelt dat je dat nodig hebt, ga het gesprek aan met een studieloopbaanbegeleider en bespreek je twijfels of ga zelf op onderzoek uit waar dat vuurtje in jou feller van gaat branden. Je hebt in elk geval tijd genoeg, dus neem die tijd ook. Het is oké. Deze ervaringen en levenslessen haal je niet uit een studieboek, maar maken je uiteindelijk sterker als persoon. Beyoncé zingt het feilloos in een van haar nummers:

“Who needs a degree when you’re schooling life?”

En als je mij een beetje kent, dan weet je dat ik daar niks meer aan toe te voegen heb.